آیت الله مصباح «علوم انسانی» را مجموعه علومی میداند که به شناخت انسان و توصیف، تبیین و تفسیر پدیدههای فردی و اجتماعی و هدایت کنشها و واکنشهای انسان میپردازد.ایشان معتقدند که یک رشته برای «اسلامی» بودن باید شرایطی داشته باشد، از جمله رعایت اصول بنیادین اندیشه اسلامی اعم از مبانی هستیشناختی، کلامی، معرفتشناختی، روششناختی، ارزششناختی و غایتشناختی. بر اساس تعاریف فوق، موضوع علوم انسانی کنش و واکنش انسان است و اهداف آن عبارتند از: توصیف، تبیین، تفسیر و جهت. با توجه به تنوع موضوعات این علوم و تنوع اهداف آنها، پیش بینی تنوع در روشهای آنها نیز کاملاً منطقی است. در این نوشتار، من بحث خود را بر اساس اهداف علوم انسانی پیش میبرم و با پیروی از روششناسی تحلیل منطقی، به بررسی الزامات منطقی موضوعات و مفاهیم به کار رفته در این علوم میپردازم تا مفاهیم روششناختی آنها را بر اساس آن مطالعه کنم.